In oktober 1997 werd in het Vaticaan een internationaal symposium gehouden over ‘de wortels van de anti-joodse houding in christelijke kringen’.
Paus Johannes Paulus II sloot dit symposium af met een opmerkelijke toespraak, waarin hij twee conclusies van het beraad samenvatte: ten eerste dat de kerk als instituut niet verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van jodenhaat in christelijke kring; ten tweede dat de racistische vorm van jodenhaat (antisemitisme) niets te maken heeft met de typisch christelijke vorm (anti-judaïsme). Beide conclusies worden nader uitgewerkt in het Vaticaanse Shoah-document: Wij herinneren ons – een overdenking over de Shoah (maart 1998).
Volgens Hans Jansen staan beide conclusies haaks op de wetenschappelijke onderzoeksresultaten van de laatste vijftig jaar. In De paus en de jodenvervolging heeft hij de toespraak van de paus en de tekst van het Shoahdocument vertaald en van commentaar voorzien. Daarbij beperkt hij zich tot de twee genoemde conclusies. Het commentaar op de eerste conclusie schreef hij in de vorm van een denkbeeldige reis die hij met de paus maakte.
